مشروح مذاکرات دوره اول مجلس شورای ملی (2)

مشروح مذاکرات مجلس ملى، دوره‏۱

جلسه: ۲

مذاکرات مجلس شنبه هفتم شهر شوال ۱۳۲۴ پس از حضور وکلاء و انعقاد مجلس‏

رئیس - معلوم می شود اجزاء مجلس خیلى کار دارند من همه روزه در ساعت چهار حاضر می شوم و چون قانون مجالس ملى این است که قبل از حضور وکلاء شروع به صحبت نمی‌شود باید وقتى که وکلا حاضر شدند در این باب تکلیف را تعیین کرد (در این موقع سید خالوى پسر آقا سید حسین که در واقعه مسجد جامع مقتول شده بود و سابقاً در باب قتل آقا سید حسین و اصلاح این امر به مجلس شکایت کرده بود و در این خصوص از مجلس شرحى به صدارت عظمى نوشته شده بود براى مطالبه جواب آن کاغذ به مجلس آمده عنوان مطلب کرد.)

رئیس - صدارت عظمى امر شما را به حکومت ارجاع کرده‌اند.

سید مزبور - سابقاً هم رجوع به حکومت شده و جز یک ماه معطلى فایده دیگر نبخشید حالا هم همان‌طور خواهد بود (جواب صدارت عظمى در این باب قرائت و مقرر شد مجدداً شرحى نوشته شود).

حاجى شیخ على - امر طبع روزنامه به کجا رسید.

آقا میرزا محسن - آنچه راجع به ما بود انجام یافته و از فردا شروع به طبع روزنامه میشود.

حاج شیخ على - کار طبع نظام‌نامه داخلى به کجا رسید.

محقق‌الدوله - علت توقیف طبع روزنامه تا به حال مانعیت وزارت انطباعات و چاپ نکردن مطبعه‌ها بود. فعلاً که دست‌خط همایونى در آزادى مطبوعات مجلس صادر شده همین دو روزه به طبع خواهد رسید.

حاج شیخ على - لازم است امور داخلى خود را منظم نمائید و ترتیب ورود تماشاچى و تسهیلات نوشتن وقایع‌ نگاران و وقت حضور وکلا و ترتیب نشست و برخاست آن ها را مرتب کنید.

رئیس- وکلائیکه دیر به مجلس می‌آیند در خارج مشغول ترتیب تأسیس بانک ملى می‌باشند و گمان می‌رود تا وکلاء ولایات وارد شوند انتظام ترتیب اوقات حضور وکلا ممکن نباشد.

آقا میرزا طاهر - اشخاصی که ترتیب کار خود را منظم نمیکند چگونه میخواهند امور مملکت را منظم نمایند.

آقاسید حسین - چرا اشخاص محترم حاضر شده و معطل ورود سایرین بشوند. علاوه بر این مجلس معدلت که ما میگوئیم گویا بعد از این باید تأسیس شود والا با اینکه داد مظلومین از هر طرف بلند است چرا مجلس وظیفه خود را مداخله در امور شخصیه نمیداند و با این حال تکلیف مظلومین چیست و رفع ظلم را از که بخواهند و در این صورت چرا دیوان عدالت و مجلس تحقیق تشکیل نمیشود و چرا جواب عرایض و تلگرافات مردم را معین نمی‌کنند.

مشهدى باقر- وکلا می‌خواهند دو ساعت به غروب مانده حاضر و یک از شب رفته متفرق شوند.

صدیق حضرت - گویا وکلا معلم و محصل لازم دارند.

مشهدى باقر - حضرات تماشاچى میگویند اگر بعد از این وکلا بخواهند در حضور به مجلس تأخیر کنند عده تماشاچى زیاد خواهد شد.

رئیس - مکتوبى به عنوان جناب سعدالدوله رسیده آیا اجازه گشودن آن را داریم.

سعد‌الدوله - چون باید در مجلس قرائت شود باز کنید.

رئیس بعد از گشودن و مرور به سعدالدوله دادند. تلگرافى از کرمان از طرف ناظم‌التجار به توسط آقا شیخ‌على به مجلس مخابره شده و راجع به تظلمات شخصى بود در این موقع قرائت شد. لایحه در توصیف مجلس و شرح فوائد آن و اظهار همراهى در تأسیس بانک ملى از طرف امام جمعه به مجلس رسیده و در این لایحه اظهار شده بود که براى شرکت در بانک مزبور پنج هزار تومان شخصاً میدهند و اشخاص و اطراف ایشان هم به قدر ممکن امداد خواهند نمود.

سعدالدوله - (پس از قرائت لایحه مزبور (کسانی که در تأسیس بانک شرکت می‌کنند باید اقلاً پنج هزار تومان بدهند لیکن کسان دیگر هستندکه سى هزار تومان و بیشتر می‌دهند. بنابراین خوب است آقاى امام جمعه هم نسبت به تمول خودشان بیشتر از این همراهى فرمایند.

(در این موقع به قرائت لایحه که به سعدالدوله نوشته شده بود شروع شد. مضمون آن لایحه تقریبا این بود که به واسطه کمپانى پول در مملکت اقدامات در تأسیس بانک پیشرفت نخواهد کرد. استقراض از خارجه هم براى مملکت مضر است. در این صورت رعایا ترتیب بدهند. به عده شماره نفوس ایران بیست کرور تومان براى رفع احتیاجات حالیه جمع آورى خواهد شد. تا این جاى مکتوب قرائت شد و نهى از قرائت مابقى آن کردند).

حاج سید ابراهیم - در خصوص انتخاب و ورود وکلاء ولایات چه اقدامات شده.

آقاسید عبدالله مجتهد وارد خواهند شد.

زرگر باشى - زمستان در پیش است در باب ترتیب امور بلدیه تکلیفى معین نفرمودید.

رئیس- کارها باید موافق قاعده و ترتیب پیشنهاد شود. مسئله بلدیه هم به نوبت خود موضوع بحث خواهد شد.

سعدالدوله - اولا باید حدود ادارات معین شود پس از تعیین دستور وزراء مسئله ترتیب امر بلدیه راجع به وزارت داخله میشود فعلاً لازم است در تشکیل و برقرارى کمیسیون تعیین قوانین اهتمام شود.

صدیق حضرت - کمیسیون تشکیل شده لکن اعضاى آن هم مثل سایرین به اختلاف وقت حاضر می‌شوند.

آقا سید حسین - تکلیف عرایض چیست؟

صدیق حضرت - راجع به اشخاصى است که طرف رجوع عرایض هستند (مقصود وزراء مسئول است)

سعدالدوله - معمول مجالس ملى خارجه این است که جاى هر طبقه معین است و وزراء مسئول یا معاونین آنها هم حاضر می‌شوند تا اگر مطلبى راجع به یکى از آنها مذاکره شود فورا ترتیب و انجام آن را از آن وزیر بخواهند بنابراین لازم است شرحى به صدارت عظمى در باب فرستادن وزراء به مجلس نوشته شود.

رئیس - امشب می‌نویسم و فردا خوانده و فرستاده می‌شود.

صدیق حضرت - بلیتى چاپ شده و به حضرات تماشاچى داده خواهد شد که زیاده از اندازه جمع نشوند.

آقا میرزا سید ولى‌الله‌ خان - هر قدر تماشاچى مجتمع شود ضررى نخواهد داشت.

سعدالدوله- به حمدالله تماشاچى ها همه اهل اطلاع هستند لازم است حاضر شوند و مذاکرات مجلس را به مردمان خارج برسانند که اسباب هشیارى و توسعه اطلاعات مردم شود.

آقا شیخ‌ حسین - خوب است این تماشاچى ها مثل صاحب لایحه سابقه نهى از تشکیل بانک و تأسیس امور خیریه نکنند.

ادامه دارد

"کتابخانه،موزه و مرکزاسناد مجلس شورای اسلامی"